MÃN CẦU VÀ NA

Chút chi mở đầu: Thái Cát tra rồi! Đó là nói theo giọng Huế, tức là giọng Trung Kỳ Quốc. Nói theo giọng Nam Kỳ Quốc là “Thái Cát già chát!”. Theo Bắc Kỳ Quốc là “Thái Cát già khú đế!”. Cái chi cũng được hết! Trước khi về với Ôn Mệ, Thái Cát cố làm cho xong ước nguyện là viết chút chút tập “NGÀY XƯA THẬT GẦN!” cho “DÁNG XƯA DIỆU UYỂN”.

Thái Cát phải đi học mới biết chữ ABC. Phải đọc sách mới biết chút nghĩa lý. Phải tham dự mấy khóa thi cho đậu, xong mới có thể “Bán Chữ Nuôi Miệng!” ở trường Nữ Trung Học Pleime, Pleiku. Nói theo cái kiểu hồi còn ông vua trong Đại Nội, là phải học, đi thi, đỗ đạt mới hy vọng làm quan. Thái Cát không thèm chơi cái kiểu làm quan rồi mới đi học. Những ai giữ chức Bác Sỹ Y Khoa “đương đại”, nhưng phải mất cả buổi mới viết xong cái toa cho bệnh nhân chỉ gồm vỏn vẹn bốn (4) chữ “Cho thuốc đau bụng”của cái thời Giải Phóng Sáng Ngời làm Thái Cát khiếp sợ! Sang vàng trời, hơn bốn vạn Tiến Sĩ Phô Tô Cóp Pi không thèm viết với lách làm chi cho thêm mệt! Chúc mừng các anh Tiến Sĩ Phô Tô Cóp Pi vui thú nhìn cái tên Vietnam được thế giới tôn xưng xếp hạng đến những thứ 175 trong 176 quốc gia của địa cầu!

Thái Cát lúc 15 tuổi, học “Phương Trình Bậc Hai” là A Ích Bình Phương cọng Bê Ích cọng Xê bằng Không. Nguyên si viết như thế này “ax²+bx+c=0. Sau nửa thế kỷ, Thái Cát vẫn nhớ, và, ngay bây chừ, Thái Cát đang loay hoay giải phương trình này, với ax² là Thế Giới Hiện Tại, bx là Cái Nước Việt Nam Hiện Tại, và c là Thái Cát. Cho trị số x=bất kỳ như lũ quét, lũ cống, bão lụt đủ loại từ bão số 1 đến số 9, kết quả sau khi giải phương trình “ax²+bx+c=CẢ CÁI NƯỚC VIỆT NAM SẮP BỊ NẠN ĐÓI TỚI NƠI”. Thái Cát đã hỏi các bạn ban Toán như Nguyễn Hồng Tuấn (từng đậu Ưu hạng), Đặng Thị Thanh Nhã, Trần Dư Sinh, vân vân, TẤT CẢ đều thoái thác không chịu giải phương trình này với lý do Siêu Tuyệt Đối! Các Ngài cũng xuất thân Đại Học Sư Phạm Huế, nhưng CÒN thua xa các Tiến Sĩ Phô Tô Cóp Pi VIỆT NAM “ĐƯƠNG ĐẠI”.

“Biết mà không nói là bất nhân. Nói mà không biết là bất nghĩa”. Nhân là người, là con vật hai chân, đối xử với nhau bằng lễ nghĩa. Con trâu có sức mạnh nhưng không biết lễ nghĩa. Con trâu chỉ biết nghe theo lệnh của chủ gồm các lệnh “Tắc” là đi qua trái. “Rì” là đi qua phải. “Hò hay Họ” là dừng lại. Khi nghe tiếng roi đánh kêu “Trót” có nghĩa là “Đi”. Chỉ có bấy nhiêu thôi. Với nắm cỏ, vày rơm là trâu ta đã huy hoàng một đời lao động!

Thái Cát đang lo buồn vì sợ Việt Nam thiếu gạo, chứ không lo chi thiếu cỏ.

Vào Home And Kitchen với bài của Andrew Walker:

Guanabana nghĩa là gì trong tiếng Anh? Khám phá sâu hơn về món ngon nhiệt đới này

Ngày 17 tháng 4 năm 2025 bởi Andrew Walker

Guanabana. Chỉ riêng từ này đã gợi lên hình ảnh những cảnh quan nhiệt đới tươi tốt, những loại trái cây kỳ lạ và hương vị hấp dẫn. Nhưng chính xác thì guanabana là gì, và nó có nghĩa là gì trong tiếng Anh? Mặc dù tên tiếng Tây Ban Nha “guanabana” được công nhận rộng rãi và sử dụng trên toàn thế giới, nhưng cách dịch tiếng Anh phổ biến nhất của nó là “soursop”. Bài viết này sẽ khám phá mọi thứ bạn cần biết về loại quả hấp dẫn này, từ nguồn gốc và đặc điểm thực vật cho đến công dụng ẩm thực và lợi ích sức khỏe tiềm năng, đồng thời tập trung vào ý nghĩa và hàm ý của tên tiếng Anh: soursop.

Tìm hiểu về Guanabana: Hồ sơ thực vật

Guanabana, hay mãng cầu xiêm, có tên khoa học là Annona muricata, thuộc họ Annonaceae, bao gồm cả cherimoya và sweetsop. Đây là một loại cây thường xanh có nguồn gốc từ các vùng nhiệt đới của châu Mỹ và vùng Caribe, nhưng hiện nay đã được trồng ở nhiều vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới trên toàn thế giới. Việc hiểu rõ các đặc điểm thực vật của nó sẽ giúp hiểu rõ hơn về những phẩm chất độc đáo của loại quả này và lý do tại sao nó có nhiều tên gọi khác nhau.

Cây có thể cao tới 8-12 mét (26-39 feet). Cây có lá màu xanh đậm, bóng và cho quả lớn, hình trái tim hoặc hình bầu dục. Những loại quả này đặc trưng bởi lớp vỏ màu xanh đậm, có gai và phần cùi màu trắng kem, hơi xơ. Kích thước của mãng cầu xiêm rất đa dạng, từ vài inch đến hơn một feet (30 cm), và mỗi quả có thể nặng tới vài pound (khoảng 600g).

Kết cấu và hương vị độc đáo của quả mãng cầu xiêm là chìa khóa để hiểu được sức hấp dẫn của nó. Phần cùi được mô tả là có sự pha trộn giữa vị ngọt và vị chua, thường được so sánh với sự kết hợp của dâu tây, dứa và cam quýt, với một chút vị kem. Quả cũng chứa hạt đen không ăn được phân bố khắp phần cùi.

Mãng cầu xiêm: Hơn cả một cái tên

Tên tiếng Anh “soursop” đã lột tả hoàn hảo hương vị đặc trưng của loại quả này. Vị “chua” ám chỉ vị chua nhẹ, hơi chua, cân bằng với vị ngọt. Từ “sop” tuy không rõ ràng về mặt từ nguyên nhưng có lẽ ám chỉ kết cấu mềm, mọng nước của quả. Nguồn gốc khác có thể bao gồm sự liên hệ với các loại trái cây tương tự hoặc đơn giản là một thuật ngữ mô tả được các nhà thám hiểm và thương nhân người Anh thời kỳ đầu đặt ra.

Ý nghĩa của “mãng cầu xiêm” nằm ở khả năng truyền tải ngay lập tức hương vị của loại quả này đến người nói tiếng Anh. Không giống như “guanabana”, vốn đòi hỏi kiến thức hoặc bối cảnh văn hóa trước đó, “mãng cầu xiêm” cung cấp manh mối trực tiếp về đặc điểm của loại quả này. Chính sự trực tiếp này đã góp phần khiến nó được sử dụng rộng rãi như một thuật ngữ tiếng Anh chính.

Mặc dù “mãng cầu xiêm” là tên tiếng Anh phổ biến nhất, nhưng nó không phải là tên duy nhất. Tùy thuộc vào khu vực, bạn có thể gặp những tên gọi khác, chẳng hạn như “mãng cầu” (mặc dù thuật ngữ này cũng được dùng cho các loài Annona khác), hoặc những biến thể phát âm theo địa phương. Tuy nhiên, “mãng cầu xiêm” vẫn là bản dịch tiếng Anh được công nhận và hiểu rộng rãi nhất của “guanabana”.

Guanabana Vòng Quanh Thế Giới: Hành Trình Ngôn Ngữ

Mặc dù chúng ta đang tập trung vào bản dịch tiếng Anh, nhưng điều thú vị cần lưu ý là guanabana được gọi bằng các ngôn ngữ khác. Sự đa dạng ngôn ngữ này làm nổi bật sự hiện diện toàn cầu và ý nghĩa văn hóa của loại quả này.

• Tiếng Tây Ban Nha: Guanábana

• Tiếng Pháp: Corossol

• Tiếng Bồ Đào Nha: Graviola

• Tiếng Đức: Stachelannone

• Tiếng Hà Lan: Zuurzak

• Tiếng Philippines: Guyabano

(Thái Cát: Nếu bạn chê ít, xem thêm danh sách ở cuối bài)

Mỗi tên gọi phản ánh một khía cạnh cụ thể của loại quả này, cho dù đó là bản dịch trực tiếp của “mãng cầu xiêm” hay một thuật ngữ độc đáo bắt nguồn từ ngôn ngữ và văn hóa địa phương. Sự đa dạng về tên gọi nhấn mạnh khả năng thích nghi và hòa nhập của mãng cầu xiêm vào nhiều truyền thống ẩm thực khác nhau.

Ứng dụng của mãng cầu xiêm trong ẩm thực: Từ nước ép đến món tráng miệng

Hương vị độc đáo và kết cấu kem mịn của mãng cầu xiêm khiến nó trở thành một nguyên liệu đa năng trong nhiều ứng dụng ẩm thực. Từ đồ uống giải khát đến món tráng miệng tinh tế, loại trái cây nhiệt đới này mang đến một nét đặc trưng riêng cho bất kỳ món ăn nào.

Một trong những công dụng phổ biến nhất của mãng cầu xiêm là trong đồ uống. Phần cùi của mãng cầu xiêm thường được xay nhuyễn thành sinh tố, nước ép và kem. Ở nhiều quốc gia Caribe, nước ép mãng cầu xiêm là một loại thực phẩm chủ yếu, có thể dùng riêng hoặc trộn với các loại trái cây khác. Vị ngọt chua của nó khiến nó trở thành một thức uống giải khát và cung cấp nước tự nhiên, hoàn hảo cho khí hậu nóng.

Mãng cầu xiêm cũng được sử dụng rộng rãi trong các món tráng miệng. Kết cấu kem mịn của nó rất thích hợp để làm kem, sorbet và mousse. Nó cũng có thể được dùng để làm bánh nướng, bánh tart và các loại bánh nướng khác. Hương vị độc đáo của loại quả này mang đến một chút hương vị mới lạ cho những món tráng miệng quen thuộc, tạo nên một trải nghiệm ẩm thực thú vị.

Ngoài đồ uống và món tráng miệng, mãng cầu xiêm còn có thể được sử dụng trong các món mặn. Ở một số nền văn hóa, mãng cầu xiêm được dùng để làm nước sốt và nước ướp cho thịt và hải sản.Vị chua của loại quả này có thể giúp làm mềm thịt và thêm hương vị nhiệt đới tươi sáng cho các món mặn. Tuy nhiên, ứng dụng này ít phổ biến hơn so với việc sử dụng trong các món ngọt.

Khám phá những lợi ích sức khỏe tiềm năng của mãng cầu xiêm

Mãng cầu xiêm không chỉ thu hút sự chú ý bởi hương vị độc đáo mà còn bởi những lợi ích sức khỏe tiềm năng. Các thầy thuốc y học cổ truyền ở nhiều nền văn hóa khác nhau từ lâu đã sử dụng mãng cầu xiêm vì những đặc tính dược liệu được cho là của nó. Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là mặc dù nghiên cứu sơ bộ cho thấy nhiều hứa hẹn, nhưng vẫn cần nhiều nghiên cứu hơn để xác nhận những lợi ích này và xác định liều lượng phù hợp.

Một số lợi ích sức khỏe tiềm năng liên quan đến mãng cầu xiêm bao gồm:

• Đặc tính chống oxy hóa: Mãng cầu xiêm giàu chất chống oxy hóa, có thể giúp bảo vệ tế bào khỏi bị tổn thương do các gốc tự do gây ra. Điều này có thể góp phần vào sức khỏe tổng thể và giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính.

• Tác dụng chống viêm: Một số nghiên cứu cho thấy mãng cầu xiêm có đặc tính chống viêm, có thể giúp làm giảm các triệu chứng của các bệnh như viêm khớp.

• Tác dụng tăng cường miễn dịch: Mãng cầu xiêm là nguồn cung cấp vitamin C dồi dào, được biết đến với tác dụng hỗ trợ hệ miễn dịch.

• Khả năng chống ung thư: Đây là lĩnh vực gây tranh cãi và được nghiên cứu nhiều nhất. Một số nghiên cứu trong phòng thí nghiệm đã chỉ ra rằng chiết xuất mãng cầu xiêm có thể ức chế sự phát triển của tế bào ung thư. Tuy nhiên, những nghiên cứu này đã được thực hiện trong ống nghiệm (trong ống nghiệm) hoặc trên động vật, và kết quả có thể không áp dụng được cho con người. Điều quan trọng cần nhấn mạnh là mãng cầu xiêm chưa được chứng minh là phương pháp điều trị ung thư và không nên được sử dụng thay thế cho các phương pháp chăm sóc y tế thông thường.

Lưu ý quan trọng: Mặc dù mãng cầu xiêm mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng việc tiêu thụ nó ở mức độ vừa phải là rất cần thiết như một phần của chế độ ăn uống cân bằng. Một số nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa việc tiêu thụ nhiều mãng cầu xiêm với bệnh Parkinson không điển hình, đặc biệt là ở những vùng mà loại quả này được tiêu thụ rộng rãi. Nếu bạn có bất kỳ bệnh lý tiềm ẩn nào hoặc đang dùng thuốc, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ chăm sóc sức khỏe trước khi bổ sung mãng cầu xiêm vào chế độ ăn uống của bạn.

Tìm mãng cầu xiêm ở đâu

Việc tìm mãng cầu xiêm tươi có thể gặp khó khăn tùy thuộc vào vị trí của bạn. Vì là một loại trái cây nhiệt đới, nên mãng cầu xiêm dễ tìm thấy nhất ở các vùng trồng trọt, chẳng hạn như vùng Caribe, Trung và Nam Mỹ, và Đông Nam Á.

Ở những vùng này, bạn thường có thể tìm thấy mãng cầu xiêm tươi tại các chợ địa phương, cửa hàng tạp hóa và các quầy hàng ven đường. Nguồn cung có thể thay đổi tùy theo mùa. Hãy tìm những quả hơi mềm khi chạm vào và có mùi thơm dễ chịu. Tránh những quả quá cứng hoặc có dấu hiệu bị hư hỏng.

Ngoài các vùng nhiệt đới, việc tìm mãng cầu xiêm tươi có thể khó khăn hơn. Một số cửa hàng tạp hóa đặc sản hoặc chợ quốc tế có bán mãng cầu xiêm, đặc biệt là những cửa hàng phục vụ cộng đồng Mỹ Latinh hoặc châu Á. Bạn cũng có thể tìm thấy phần cùi mãng cầu xiêm đông lạnh, có thể dùng trong sinh tố và các công thức nấu ăn khác.

Một lựa chọn khác là mua mãng cầu xiêm trực tuyến. Một số nhà bán lẻ trực tuyến bán cùi mãng cầu xiêm đông lạnh, nước ép mãng cầu xiêm và các sản phẩm khác làm từ mãng cầu xiêm. Tuy nhiên, hãy chắc chắn chọn những người bán uy tín để đảm bảo chất lượng và độ tươi ngon của sản phẩm.

Kết luận: Mãng cầu xiêm – Kho báu nhiệt đới

Tóm lại, mãng cầu xiêm (guanabana), có nghĩa là mãng cầu xiêm trong tiếng Anh, không chỉ là một cái tên. Nó là lời mời gọi khám phá thế giới hương vị kỳ lạ, những lợi ích sức khỏe tiềm năng và sự phong phú về văn hóa. Mặc dù “guanabana” có thể là thuật ngữ gốc tiếng Tây Ban Nha, nhưng “soursop” đã lột tả chính xác tinh túy của loại quả này đối với người nói tiếng Anh, làm nổi bật vị ngọt chua và kết cấu kem mịn của nó. Cho dù bạn thưởng thức nó như một loại nước ép giải khát, một món tráng miệng xa hoa hay một phương thuốc tiềm năng cho sức khỏe, mãng cầu xiêm vẫn là một kho báu nhiệt đới đáng để khám phá. Hãy nhớ thưởng thức nó một cách điều độ và tham khảo ý kiến bác sĩ nếu bạn có bất kỳ lo ngại nào về tác dụng tiềm ẩn của nó. Thế giới của mãng cầu xiêm, hay mãng cầu xiêm, là một thế giới hấp dẫn, mang đến hương vị nhiệt đới và cái nhìn thoáng qua về truyền thống ẩm thực và y học đa dạng của các nền văn hóa khác nhau.

Tên tiếng Anh phổ biến nhất của mãng cầu xiêm là gì?

Tên tiếng Anh phổ biến nhất của mãng cầu xiêm là mãng cầu xiêm. Tên gọi này được công nhận rộng rãi và sử dụng ở các nước nói tiếng Anh, đặc biệt là ở những vùng nhập khẩu hoặc trồng loại quả này. Mặc dù có nhiều tên gọi khác nhau, nhưng mãng cầu xiêm vẫn là tên gọi chính và dễ hiểu nhất.

Những tên gọi tiếng Anh khác ít phổ biến hơn nhưng vẫn có liên quan bao gồm mãng cầu xiêm và mãng cầu xiêm (graviola). Mãng cầu xiêm thường dùng để chỉ các loài cây họ hàng khác, dẫn đến sự nhầm lẫn tiềm ẩn. Mãng cầu xiêm được sử dụng phổ biến hơn trong khoa học và y học, nhưng đang ngày càng được nhiều người quan tâm đến sức khỏe biết đến.

Tên gọi “guanabana” bắt nguồn từ đâu?

Tên gọi “guanabana” được cho là bắt nguồn từ tiếng Arawakan, cụ thể là từ người Taíno sinh sống trên các đảo Caribe trước khi người châu Âu xâm chiếm. Nhóm bản địa này có di sản nông nghiệp phong phú, và cái tên này có thể phản ánh kiến thức sâu rộng và cách trồng trọt loại quả này của họ.

Từ “guanabana” sau đó được những người thực dân Tây Ban Nha tiếp nhận và điều chỉnh khi họ khám phá và định cư ở châu Mỹ. Phiên bản tiếng Tây Ban Nha của tên gọi này sau đó lan sang các ngôn ngữ và khu vực khác, củng cố vị trí của nó như một tên gọi thông dụng cho loại quả này.

Có sự khác biệt nào giữa guanabana và graviola không?

Nhìn chung, guanabana và graviola đều dùng để chỉ cùng một loại quả: Annona muricata. Guanabana phổ biến hơn ở các khu vực nói tiếng Tây Ban Nha và cũng đã được một số cộng đồng nói tiếng Anh tiếp nhận. Mặt khác, graviola đã trở nên phổ biến trong thế giới nói tiếng Anh, đặc biệt là trong các cuộc thảo luận liên quan đến sức khỏe và thể chất.

Mặc dù chúng đại diện cho cùng một loại trái cây, thuật ngữ được sử dụng thường phụ thuộc vào vị trí địa lý và ngữ cảnh của cuộc trò chuyện. Trong các tài liệu khoa học và nghiên cứu, graviola thường được sử dụng, trong khi guanabana thường được nghe thấy nhiều hơn trong các cuộc trò chuyện hàng ngày ở những khu vực chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của Mỹ Latinh.

Guanabana có vị như thế nào?

Hương vị của guanabana thường được mô tả là sự pha trộn độc đáo giữa vị ngọt và vị chua. Nó sở hữu kết cấu kem với hương vị kết hợp các yếu tố của dâu tây, dứa và cam quýt, tạo nên trải nghiệm hương vị phức tạp và sảng khoái. Vị chua nhẹ cân bằng vị ngọt, giúp nó không bị quá ngấy.

Hương vị của quả có thể thay đổi đôi chút tùy thuộc vào độ chín và điều kiện trồng trọt. Quả guanabana chín hơn thường ngọt hơn, trong khi quả ít chín hơn có thể có vị chua rõ rệt hơn. Hương vị đặc trưng của nó khiến nó trở thành một nguyên liệu phổ biến trong các loại nước ép, sinh tố và món tráng miệng.

Guanabana thường được sử dụng như thế nào trong nấu ăn?

Guanabana cực kỳ linh hoạt trong ẩm thực, đặc biệt là trong việc tạo ra các loại đồ uống và món tráng miệng giải khát. Kết cấu kem mịn và hương vị độc đáo của nó khiến nó trở nên lý tưởng cho các loại nước ép, sinh tố, kem và sorbet. Phần cùi của quả có thể được xay với nước hoặc sữa để tạo ra một thức uống giải khát, thường được làm ngọt bằng đường hoặc mật ong.

Ngoài đồ uống, guanabana còn được sử dụng trong nhiều món tráng miệng khác nhau, chẳng hạn như bánh trứng sữa, bánh nướng và mousse. Ở một số nền văn hóa, nó cũng được sử dụng trong các món mặn, tạo nên sự cân bằng vị chua nhẹ với hương vị đậm đà hơn. Tính linh hoạt của loại quả này cho phép nó được thưởng thức trong cả bối cảnh ngọt và mặn, thêm hương vị nhiệt đới đặc trưng cho nhiều món ăn.

Một số lợi ích sức khỏe được cho là của guanabana là gì?

Guanabana thường được quảng cáo là có tiềm năng mang lại lợi ích cho sức khỏe, bắt nguồn từ thành phần dinh dưỡng phong phú. Nó chứa Vitamin C, vitamin B và chất xơ, góp phần hỗ trợ hệ miễn dịch và sức khỏe tiêu hóa. Một số nghiên cứu cũng cho thấy khả năng chống oxy hóa và chống viêm tiềm tàng.

Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là phần lớn các nghiên cứu về lợi ích sức khỏe của quả guanabana chỉ mới ở giai đoạn sơ bộ và được thực hiện trong phòng thí nghiệm hoặc trên động vật. Mặc dù một số phương pháp y học cổ truyền sử dụng quả guanabana cho nhiều loại bệnh khác nhau, nhưng cần có các thử nghiệm lâm sàng nghiêm ngặt hơn trên người để xác nhận những tuyên bố này và xác định liều lượng an toàn và hiệu quả.

Liệu có bất kỳ tác dụng phụ tiềm ẩn nào liên quan đến việc tiêu thụ quả guanabana không?

Mặc dù nhìn chung được coi là an toàn ở liều lượng vừa phải, nhưng việc tiêu thụ quá nhiều quả guanabana có thể liên quan đến một số tác dụng phụ nhất định. Một số nghiên cứu cho thấy mối liên hệ tiềm ẩn giữa việc tiêu thụ quá nhiều và bệnh Parkinson không điển hình, đặc biệt là ở những vùng thường tiêu thụ loại quả này. Mối liên hệ này cần được nghiên cứu thêm.

Ngoài ra, quả guanabana chứa các hợp chất có thể tương tác với một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc điều trị huyết áp hoặc tiểu đường. Do đó, bạn nên tham khảo ý kiến chuyên gia chăm sóc sức khỏe trước khi kết hợp quả guanabana với lượng lớn vào chế độ ăn uống, đặc biệt nếu bạn có tiền sử bệnh lý hoặc đang dùng thuốc.

Danh mục Mẹo & Thủ thuật Nhà bếp.

(Ghi chú: Thái Cát đã phải nhất quyết gồng mình dùng những chữ của nhà nước đương đại để các bạn không bị ùn tắc tư tưởng bất khả cứu hộ. Amen!)

Vào NGÀY XƯA THẬT GẦN với bài của Thái Cát:

Chút chi gia phả của Soursop.

Xác định tên gọi: Danh từ quả Na của Việt Nam do đâu mà có?

Theo chủ trương Rao Giảng Tin Mừng của đạo Thiên Chúa, các vị Thừa Sai tình nguyện ra đi đến các nơi theo sự chỉ định của Giáo hội La Mã. Tương truyền rằng, kề từ năm 1492, Christopher Columbus đến quần đảo Caribbean. Tại đây, thổ dân Taino nói tiếng Arawakan có kinh nghiệm trồng tỉa rất giỏi. Họ tin vào thượng đế, rất quý một loại cây ra hoa bên trong thoáng có màu vàng nhạt như ánh nắng đầu ngày, trái xanh, thịt trắng vị ngọt, hột đen. Họ vẫn cầu xin thượng đế của họ làm cho cây ra quả như ý muốn với cách trồng riêng của họ. Họ toại nguyện, và họ cho tên của loại cây này với tiếng Arawakan phát âm nghe như “guanabana”. Theo gót Christopher Columbus, các vị Thừa sai đến Caribbean rao giảng tin mừng. Khi mãn nhiệm kỳ, các vị này thường đem về nước Tây Ban Nha dâng Nữ Hoàng một số hạt và vài loại cây con. Điển hình là cây bông giấy, được vị Thừa sai tên Bougainvillia mang về từ Ba Tây (Brazile), hay các loại cây cao su, đào lộn hột (hột điều), nhờ vậy mà lan truyền khắp thế giới. Cây “guanabana” được dịch ra tiếng Trung Quốc là Mãn Cầu . Khi hạt cây sang tới Thái Lan, mang tên tiếng Anh là Soursop, truyền tới An Nam có tên là Mãn câu Xiêm, ra tới Cao Bằng, Lạng Sơn, các vị Thừa sai vẫn gọi là Gòa Na Ba Nà, hoặc là An Nô Nà. Giáo dân An Nam Mít cứ thé mà gọi tắt là “Quả Na” cho nó khỏe!

Trong 8 chữ Na của Trung Hoa, không có chữ nào trỏ về trái cây. Nếu trỏ sự mềm mọng, mũn mĩm dễ thương thì phải gồm 2 chữ A Na. Nếu dùng làm tên cho con gái thì thường là Lệ Na, An Na, Ti Na… Dân Nam Kỳ quốc không giỏi cách viết chính tả, cứ từ chữ Mãn thêm vào một Gờ thành ra chữ Mãng, ý nghĩa trở thành khác hẵn thành to lớn bự con trong nghĩa con rắn bành ki nái tức là con Mãng Xà , kẻ Lỗ Mãng , vân vân,

Mãn cầu hay Mãng cầu? Thưa: Phải là Mãn Cầu. Tiếng Trung Hoa không có hai chữ Mãng cầu. Nam kỳ quốc viết Mãng cầu là sai chính tả.

Như vậy, Na hay Quả Na, Trái Na là loại trái cây từ nước ngoài do các người truyền đạo Thiên Chúa mang vào Việt Nam khi rao giảng tin mừng, Thái Cát tự nghĩ không nên lảm quả phẩm dâng cúng Phật, giống như ngườii theo đạo Gia Tô thờ Chúa Giê Su không ăn đồ cúng kỵ, nhất là từ trên các Chùa mang xuống. Trái Mãn cầu cũng giống như vậy.

Dáng Xưa Diệu Uyển ơi! Có biết cho ta không? Ui dào! Trong một xã hội không gia đình, không tôn giáo, không tổ quốc thì nói mấy cũng không ngạ!

Thái Cát Thân Trọng Tuấn (VH-LVC) trích NGÀY XƯA THẬT GẦN, chuyển từ California ngày 22 tháng 9 năm 2025. Xin tùy ý sử dụng.

***

Hành Trình Ngôn Ngữ guanabana

Arawakan: guanabana

Chamorro: laguaná, laguana, laguanaha, syasyap;

Chinese: Mǎn Qiú

Chuukese: saasaf, saasaf, saasap, sasaf;

English: prickly custard apple, soursop;

Fijian: sarifa, seremaia;

French: anone muriquee, cacheimantier épineux, cachiman épineux, corasol, corossol, corossol, corossol épineux, corossolier;

Kosraean: sosap;

Maori (Cook Islands): kātara‘apa, kātara‘apa papa‘ā, naponapo taratara;

Marquesan: koroso;

Marshallese: jojaab;

Mokilese: truka shai;

Niuean: talapo, talapo fotofoto;

Palauan: sausab;

Pohnpeian: sae, sei;

Portuguese: araticum do grande, graviola, coração-de-rainha, jaca-de-pobre, jaca-do-Pará;

Malaya: durian belanda, durian maki; or seri kaya belanda;

Netherlands Antilles: sorsaka or zunrzak;

Samoan: sanalapa, sasalapa, sasalapa;

Spanish: guanábana, guanábano, zopote de viejas, cabeza de negro, catoche, anona de puntitas, anona de broquel;

Tahitian: tapotapo papa‘a, tapotapo urupe;

Thailand: thu-rian-khack;

Tongan: ‘apele’ initia;

Tuamotuan: korosor, tapotaporatara;

Vietnam: Bình bát, mảnh bát, mãn cầu, mãn cầu bở, mãn cầu dai, mãn cầu đỏ, mãn cầu tím, mãn cầu xiêm, mãn cầu Do Thái, Mãn cầu Úc, Mãn cầu Đài Loan, na…

Yapese: sausau
(Thái Cát tạm ngừng ngang đây)

@******@

soursop

noun

sour·sop ˈsau̇(-ə)r-ˌsäp

: a small tropical American tree (Annona muricata) of the custard-apple family that has spicy odoriferous leaves

một loại cây nhiệt đới nhỏ của Mỹ (Annona muricata) thuộc họ mãng cầu có lá có mùi thơm cay

Mãn Cầu Do Thái trong vườn của Thái Cát tại California – USA ngà 21/9/2025