FB Cù Mai Công
Khán phòng bày hơn 50 ghế, không một chỗ trống. Bốn, năm chục ghế khác đưa vô nhưng không kê được vì còn chỗ nào mà kê. Nhiều anh chị em phải đứng.
Có sao đâu, người Sài Gòn mà, phía trước ngôi nhà 16 Alexandre de Rhodes – nơi giao lưu – là công viên “huyền thoại” trước Dinh Độc Lập, người Sài Gòn ngồi đầy tám chuyện vui vẻ. Đã thương rồi thì đứng, ngồi gì mà chẳng được.
Ba tiếng đồng hồ tràn ngập niềm vui chia sẻ khi nghe chuyên gia dinh dưỡng, ẩm thực Vũ Thế Thành nói tới chuyện xa Sài Gòn rồi mới “nhớ chết mẹ”. Sài Gòn đâu của riêng ai và ai chẳng có một góc Sài Gòn của mình, đâu chỉ là anh Vũ Thế Thành và tôi.
Tiến sĩ Hoàng Kim Oanh bồi hồi kể lại những ký ức về Bến Nghé, Thương xá Tax, xưởng Ba son, bến Bạch Đằng, ký ức tuổi thơ lớn lên ở Sài Gòn. Chị Mỹ Trang, dân Tân Định nhớ về ngôi nhà mình xửa xưa, rạp Văn Hoa – Đa Kao trên đường Trần Quang Khải. Một bạn gái Quảng Ngãi 20 năm học hành, mưu sinh ở Sài Gòn kể về buổi đầu lạ lẫm, sờ sợ, giờ thì “bén rễ xanh cây” với Sài Gòn, khó mà về nổi. Anh Nguyễn Thế Sơn, em ca sĩ Giang Tử nói về cái riêng của món ăn thức uống Sài Gòn…
Một nhà thơ nữ lên tiếng. Tôi đố anh em nghe giọng chị đoán thử quê ở đâu. Ai cũng đoán trật lất. Cũng dễ hiểu khi giọng quê của chị đã thành giọng Sài Gòn từ lúc nào.
Anh em lẫn khán giả xôn xao khi thấy một khán giả bất ngờ tìm tới buổi giao lưu: chị Kim Hạnh, nguyên tổng biên tập báo Tuổi Trẻ và Sài Gòn Tiếp Thị. Chị Kim Hạnh khỏi nói ai cũng biết đó là một nhà báo lớn, tài năng, sắc bén và cứng cỏi, được người Sài Gòn lẫn nhiều thế hệ làm báo chúng tôi ngưỡng mộ, quý mến.
Anh em vui quá chừng, mời chị lên trên. Chị Kim Hạnh cất giọng rặt Sài Gòn, dù ba chị vốn gốc Bắc 1940 Ninh Bình (chị nói nhỏ với tôi: nhà bố mẹ chị và nhà bố mẹ em gần nhau đó), dạy con nghiêm cẩn kiểu Bắc xưa, để nói về cái chất Sài Gòn của báo Tuổi Trẻ, báo Sài Gòn Tiếp Thị; về món Sài Gòn giữa bao nhiêu “hương vị quê nhà” trên các tờ báo Xuân của Sài Gòn Tiếp Thị.
Cả khán phòng lặng đi, hút hồn theo phong cách, nét riêng, ý tứ lạ, luôn tìm tòi cái mới của một người chị Sài Gòn: từ làm báo theo cách mới đến tìm tòi, thể hiện những món ăn, sản phẩm chọn lọc, tinh tế – với những nguyên liệu đơn giản thường ngày rẻ tiền: trái thơm, trái dừa…
… Ngồi cuối hàng ghế khán giả, đạo diễn – ông chủ Hãng phim Xuân Phước mắt nheo nheo lắng nghe chị Kim Hạnh chia sẻ – trong một ngôi nhà êm ả Sài Gòn, giữa những trái tim nhẹ nhàng của “Sài Gòn bao thương”…
Cái “bao thương” ấy của Sài Gòn tôi cũng được thương lây trong buổi sáng cuối tuần này khi được gặp lại những gương mặt anh chị em, bạn bè mấy chục năm rồi, nghe giao lưu mà tới: anh Nhã – nguyên giám đốc Saigon Co.op Mart, đạo diễn Xuân Phước, anh Nguyễn Thế Sơn…
“Bao thương” những món quà anh em tự làm và “nhét” vô tay tôi sau buổi gặp. Có bạn mua sẵn mấy tập sách tôi viết chờ tôi ký tên – dù buổi gặp này không phải giới thiệu sách của tôi.
“Bao thương” khi ngồi lặng lẽ suốt ba tiếng cuối các hàng ghế, ăn mặc rất thường là Lê Đình Giáp, lãnh đạo, phó TGĐ chiến lược mấy công ty ở nước ngoài và trong nước, như Longvan Group. 23 năm trước. Giáp là môn sinh sân võ tôi. Cuối buổi, Giáp rụt rè gặp tôi: “Lời dạy và cách sống của anh là tấm gương em theo đuổi, học tập suốt đời. Cảm ơn anh rất nhiều. Anh mãi là người Thầy. Em nhớ mãi lần em trặc khớp ngón khi đấu, được anh sửa khớp vô; nhớ mãi những tô bún bò anh đãi tụi em sau buổi tập. Hôm nay em chỉ mong mời anh ăn một bữa trưa với em…”.
Người Sài Gòn thiệt bụng dạ, khó quên “nghĩa cũ tình xưa”, bình dị thói nếp cư xử. Như anh chị em dự buổi gặp gỡ ăn mặc thoải mái, có bạn mang cả dép lê. Người Sài Gòn sang trọng, quý phái về tính cách bao dung, nhẹ nhàng ngay cả khi lam lũ trong cuộc mưu sinh giữa đường đời là vậy. Vậy nên tôi trước anh em có gì phải giữ, co cả chân lên ghế có mất gì đâu.
Xin nhớ mãi những tấm lòng Sài Gòn đến với nhau sáng 6-9 chia sẻ chân tình, “có sao nói vậy người ơi”, khỏi “rào trước đón sau”.
Xin được bày tỏ lòng cảm ơn anh chị em Chi nhánh Nhà xuất bản Phụ Nữ đã “dẫn lối, đưa đường” cho những trái tim – tấm lòng Sài Gòn gặp nhau, giữa tâm điểm của trung tâm thành phố: “Hội sách Phường Sài Gòn” (từ 5 đến 14-9-2025, ở 16 Alexandre de Rhodes).
• Xin nói thêm xíu với anh em: Chị Kim Hạnh Vũ Kim Hạnh tự tới với tư cách khán giả (tên tuổi của chị lớn lắm, BTC không dám mời). Thấy chị, thú thật tôi bất ngờ và hơi hoảng vì chị Kim Hạnh là vai trên tôi xa và hơn tôi mấy cái đầu. Tôi biết nhiều đơn vị doanh nghiệp lớn mời giao lưu chính thức, phong bì khá nặng, chị Kim Hạnh đã từ chối. Nhưng trưa qua, giao lưu xong, gói chả quế + bánh dày ngon nhứt Ông Tạ tôi mạo muội gởi chị, chị đã ăn, khen ngon và để dành một nửa cho cô em của chị ăn tối. Chị sanh ra, lớn lên ở Sài Gòn, sống đúng điệu người Sài Gòn: trọng nghĩa, khinh tài.
Cựu SV 2 Khóa LVC-HTK - ĐHSP Huế 